Tag archieven: Groningen
Jan Menze van Diepen collectie virtueel
Kerstkaarten en nieuwjaarswensen van Riekele Prins
Riekele Prins stuurde, door de jaren heen, aan zijn familie, vrienden en kennissen diverse door hem zelf gemaakte Kerst-en nieuwjaarswensen.
Ook namens de Jan Menze van Diepen stichting aan allen prettige Kerstdagen en een mooi 2020 toegewenst.
Klik op de foto voor vergrotingen.
Honderd jaar De Ploeg
Tentoonstelling Koetshuis Fraeylemaborg
13 oktober 2018 t/m 27 januari 2019
Diverse Ploegwerken uit de collectie Van Diepen, inclusief nieuwe aanwinsten zoals Jan Altink en Johan Dijkstra waren te zien in de tentoonstelling Honderd jaar Ploeg in het koetshuis van de Fraeylemaborg in Slochteren.
Daarnaast lieten zeventien huidige leden van de Groninger kunstkring De Ploeg verrassend werk zien dat was gerelateerd aan het landgoed Fraeylemaborg. Sommige kunstenaars hebben op de Ploeg-buitendag op 8 september 2018 gewerkt op locatie, zowel in het park als in de borg. Anderen schilderden in hun atelier. Het resultaat was een variatie aan uiteenlopende kunstzinnige interpretaties van een inspirerend landgoed.
De meewerkende kunstenaars:
JMD-T-407
3. JMD-T-407
Titel Groningen en Ommelanden
Jaartal 1725
Maker / uitgever Frans Halma
Gebied Groningen met Westerwolde
Techniek Kopergravure, gekleurd
Maten 44 x 32 cm
Verso Blanco
Deze kaart komt voor in: Toneel der Vereenigde Nederlanden, Frans Halma, Leeuwarden, 1725
Groningen en Ommelanden is een veel voorkomende kaart, die gewaardeerd werd door zijn overzichtelijke gegevens. Een fraaie cartouche linksonder zorgt bovendien voor een aantrekkelijke uitstraling. Hier zijn een drietal figuren afgebeeld met agrarische producten, geflankeerd door schapen en een koe. Het wapen van de provincie Groningen voltooit het landelijke tafereeltje.
Het is niet bekend wie verantwoordelijk was voor deze kaart, maar de maker heeft veel ontleend aan een uitgave van Nicolaas Visscher uit circa 1685. De drukker van Groningen en Ommelanden was Frans Halma (1653-1722). Deze werkte als drukker en uitgever eerst in Utrecht en daarna in Amsterdam. In 1701 werd hij drukker van de universiteit van Franeker.
Groningen op de kaart gezet
Tien historische kaarten van stad en provincie Groningen
Eeuwenlang al is de provincie Groningen in kaart gebracht. Soms als provincie apart, vaak ook als deel van een groter gebied met de provincies Friesland en Drenthe. Ook Oost-Friesland in het huidige Duitsland staat er regelmatig op.
Vooral uit de 17de en 18de eeuw zijn fraaie kaarten bekend van Groningen. Hoe werd zo’n kaart nu afgedrukt? Eerst werd een koperen plaat ingekrast (gegraveerd) met de afbeelding. Deze plaat werd bestreken met inkt, die in de groeven bleef zitten. Daarna werd de plaat met een drukpers afgedrukt op papier.
De kaarten zijn interessant omdat er heel veel dingen te vinden zijn over onze eigen omgeving. Er staan bijvoorbeeld steden, dorpen, wegen en waterverbindingen op. We noemen dat “topografische” informatie. Omdat de kaarten vaak al eeuwen oud zijn kunnen we ook veel leren over de geschiedenis van Groningen.
De kaarten zien er vaak ook heel mooi uit. Het zijn net kunstwerken, versierd met mooie tekeningetjes en mooi ingekleurd. Het inkleuren van de gedrukte kaarten was een apart vak : de man die dat deed heette de “afzetter”. Een goed ingekleurde kaart kon extra geld opleveren.
Kunstkring de Ploeg
Ontstaan van De Ploeg
De Groninger Kunstkring De Ploeg werd opgericht op 1 mei 1918.
Van 10 tot 25 maart 1918 was in het Groninger Museum een tentoonstelling van schilderijen georganiseerd door het Kunstlievend Genootschap Pictura.
Pictura, opgericht in 1832, wordt gerekend tot een der oudste kunstlievende genootschappen in Nederland. Men kon er werken zien van een groot aantal Groningse kunstenaars.
Met de naam De Ploeg wilde men aangeven dat er op kunstgebied in Groningen iets nieuws ontwikkeld moest worden. De naam is bedacht door Jan Altink. Hij wilde de Groninger kunst gaan “ontginnen” en dacht daarbij aan het omwoelen van aarde. Hierbij is een ploeg nodig, vandaar de naam. De statuten waren van dit streven geen afspiegeling. Er werd een zeer pragmatisch doel omschreven: …’Groninger artiesten nader tot elkaar brengen en het kunstleven op alle wijzen te bevorderen’. De Ploeg kende geen artistiek manifest.
Veel van de exposanten hebben nooit een grote bekendheid gekregen. Behalve de latere Ploegschilders Jan Altink en Jan Jordens deed ook Franciscus Hermanus Bach (1865-1956) aan deze tentoonstelling mee. Bach wordt beschouwd als een der meest stimulerende docenten van de Academie Minerva, de Groningse kunstopleiding. Hij is voor de kunstzinnige vormgeving van belangrijke Ploegleden van groot belang geweest.
Na afloop van deze tentoonstelling werd door een aantal oudere, reeds gevestigde, kunstenaars getracht een schildersvereniging op te richten. Dat mislukte, maar een aantal jongeren nam het initiatief over. Zij richtten op 1 mei 1918 de Groninger Kunstkring De Ploeg op. Jan Wiegers, Johan Dijkstra, Jan Altink, George Martens, Alida Jantina Pott en Simon Steenmeijer behoorden tot de leden van het eerste uur.
Enkele voorbeelden uit de van Diepen collectie;
Selectie uit de collectie Topografische kaarten en Prenten
Derde deel in de reeks Selecties uit de collectie van de Jan Menze van Diepen Stichting.
Deze publicatie, de derde in de reeks collectiecatalogi, is gewijd aan de topografische kaarten en prenten.
Verzamelaar Van Diepen verwierf 586 exemplaren die vooral provincie en stad Groningen als onderwerp hebben. Daarnaast verzamelde hij vestingplattegronden, zeekaarten van het Waddengebied en kaarten van de Zeven(tien) Provinciën. Boeiend zijn ook de prenten van historische locaties in Groningen.
Uit de vele interessante en soms zeldzame exemplaren worden er in deze catalogus ruim honderd afgebeeld en beschreven.
De selectie werd gemaakt door Drs. Henny van Harten-Boers, conservator van de Jan Menze van Diepen collectie en tevens van het Landgoed Fraeylemaborg.
Auteur Drs. H. van Harten-Boers
ISBN 978 90 805793 3 0
160 pagina’s
Prijs € 24,95
Te bestellen bij de Fraeylemaborg te Slochteren.
Top topografie
Hieronder staan enkele prachtige voorbeelden uit onze grote topografische collectie.
Riekele Prins (1905-1954), etser van het Groninger landschap
Tentoonstelling over de Groninger kunstenaar Riekele Prins.
Riekele Prins (geboren in 1905) groeide op in Bedum, waar hij zich als amateur verschillende teken- en schildertechnieken eigen maakte. Pas in 1933 kreeg hij de mogelijkheid in Groningen een tekencursus te volgen. Hij kreeg geleidelijk meer succes, met name in zijn specialiteit : etsen van het weidse Groninger landschap.
Hij muntte uit in de techniek van de “droge naald”, waarbij de afdruk een fluwelig effect laat zien. Ook in de gewone ets wist hij opmerkelijke resultaten te bereiken, door de etsplaat op meesterlijke wijze in verschillende fasen te laten uitbijten. Hij bereikte daarmee een bijzondere ruimtewerking in zijn landschappen. Soms tekende Prins rechtstreeks op de metaalplaat, maar vaak vormde een schets de voorbereiding. Met een eenvoudige drukpers drukte de kunstenaar zijn etsen met grote zorg zelf af, vaak in zeer kleine oplagen.
Het Groninger landschap was zijn grootste bron van inspiratie. Als geen ander wist hij de rust van het open noordelijke landschap weer te geven. Soms met een bekend kerkje aan de horizon, zoals van Leegkerk, Fransum, en Oostum. Riekele Prins overleed in 1954, nog maar 49 jaar oud.
In deze samengestelde tentoonstelling zijn 30 etsen en tekeningen van zijn hand opgenomen, en daarnaast ook enkele etsplaten.
Ze zijn verzameld door Jan Menze van Diepen (1905-1994) die een bewonderaar was van het werk van Riekele Prins.
Benodigde ruimte
Omvang van tentoonstelling: 30 lijsten (circa 30 strekkende meter wandruimte) .
In overleg kan de omvang van de tentoonstelling worden aangepast aan de beschikbare ruimte.
Eisen klimaat en veiligheid
De bruiklenen mogen alleen worden tentoongesteld in een ruimte die voldoet aan de eisen van klimaat en veiligheid. Ook dient de belichting verantwoord te zijn.
Transport en verzekering
De kosten van transport zijn voor rekening van de bruikleennemer. De kunstwerken worden ingelijst en verpakt in luchtkussenfolie beschikbaar gesteld.
De bruikleennemer zorgt voor een all-risks verzekering voor transport en verblijf van de kunstwerken. Een lijst van verzekeringswaarden wordt door de Jan Menze van Diepen Stichting verstrekt.
Teksten
Bij de kunstwerken worden tekstkaarten geleverd. Twee algemene tekstborden ter inleiding op het thema van de expositie worden ingelijst meegeleverd.
Ook is er een publicatie met veel kleurenafbeeldingen beschikbaar met de hoogtepunten uit deze beeldende kunst collectie
Groningen in de kaart gekeken.
Reizende tentoonstelling van historische topografische kaarten.
Eeuwenlang al is de provincie Groningen in kaart gebracht. Soms als provincie op zich, vaak ook als deel van een groter gebied met o.a. Friesland, Drente en Oost-Friesland. Vooral uit de bloeitijd van de Nederlandse kartografie, de 17de eeuw, zijn fraaie kaarten bekend van Groningen. In de 18de eeuw was er weliswaar nog steeds een grote productie van kaarten, maar de kwaliteit lag vaak wat lager. Toch zijn er ook uit deze periode boeiende provinciekaarten bewaard gebleven.
De kaarten zijn interessant vanwege hun topografische gegevens, maar ook door de aantrekkelijke decoraties en ornamenten. Soms zijn het ware kunstwerken die al in hun ontstaanstijd door verzamelaars werden gekocht. Het inkleuren van de gedrukte kaarten was een apart vak: een “afzetter” (kaartkleurder) die zijn vak goed verstond kon een kaart aanzienlijk waardevoller maken.
In deze reizende tentoonstelling zijn 30 fraaie kaarten van de provincie Groningen te zien.
Ook zijn enkele oude plattegronden van de stad Groningen toegevoegd.
Alle kaarten zijn verzameld door Jan Menze van Diepen (1905-1994), die op dit gebied een unieke collectie bijeenbracht.
Benodigde ruimte
Omvang van tentoonstelling : 30 lijsten (circa 30 strekkende meter wandruimte). In overleg kan de omvang van de tentoonstelling worden aangepast aan de beschikbare ruimte.
De bruiklenen mogen uitsluitend worden tentoongesteld in een ruimte die voldoet aan eisen van klimaat en veiligheid. Ook dient de belichting verantwoord te zijn.
Transport
De kunstwerken worden ingelijst en verpakt in luchtkussenfolie beschikbaar gesteld.
De kosten van transport zijn voor rekening van de bruikleennemer.
Verzekering
De bruikleennemer zorgt voor een all-risks verzekering voor transport en verblijf van de kunstwerken. Een lijst van verzekeringswaarden wordt door de Jan Menze van Diepen Stichting verstrekt.
Teksten
Bij de kunstwerken worden tekstkaarten geleverd. Twee algemene tekstborden ter inleiding op het thema van de expositie worden ingelijst meegeleverd.
Ook is er een publicatie met veel kleurenafbeeldingen beschikbaar met de hoogtepunten uit deze topografische collectie.
Jan Menze van Diepen
Jan Menze van Diepen.
Jan Menze van Diepen werd in 1905 in de stad Groningen geboren, stammend uit een familie van scheepsbouwers.
Van jongs af aan had hij een voorliefde voor kunst en geschiedenis. Het verzamelen zat hem in het bloed. In een periode van meer dan 50 jaar bracht hij een omvangrijke en gevarieerde collectie bijeen.
Van zijn ouders erfde hij zijn liefde voor Aziatische keramiek. Voortbouwend op hun verzameling wist hij een schitterende collectie samen te stellen, uniek voor een particulier.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog startte hij met een ander belangrijk onderdeel van de collectie: prenten en keramiek rond het Huis Oranje-Nassau.
Van Diepen verzamelde niet alleen voor zichzelf. Zoveel mogelijk probeerde hij anderen te laten meegenieten, door zijn kunstwerken kortere of langere tijd in bruikleen te geven.
Jan Menze van Diepen overleed in Haren, op 26 februari 1994.
Collectie Topografie Groningen
Collectie Topografie Groningen
Topografische kaarten en prenten van de provincie Groningen.
De deelcollectie “Topografische kaarten en prenten” omvat ruim 600 bijzondere historische topografische kaarten en prenten van de provincie Groningen en Noord-Nederland.
Jan Menze van Diepen werd geboeid door de historie van zijn eigen omgeving. Dit bracht hem op het pad van de topografische afbeeldingen.
In eerste instantie rekende hij deze tot de “Beeldende kunst”. Zo verwierf hij een groot aantal stadsgezichten van Groningen, geschilderd, getekend of in een grafische techniek.
Enkele voorbeelden;
Een bij Van Diepen geliefd thema is de Martinitoren. Deze figureert een twaalftal keren in de collectie. Ook van dorpsgezichten en historische gebouwen op het platteland kocht Van Diepen kunstwerken aan. Het Romaanse kerkje van Fransum, ten noorden van Aduard, komt bijvoorbeeld een tiental keren voor in de collectie. Dit sfeervolle gebouw op een eenzame wierde was voor Van Diepen verbonden met zijn voorouders van moederszijde, die hun wortels in Fransum hadden.
Voor Van Diepen werd “topografie” echter al snel een categorie op zich. Historische kaarten van stad en provincie Groningen kregen zijn bijzondere interesse, evenals oude prenten van gebouwen en stadsgezichten.
Omdat hij hierbij koos voor gedrukte kunstwerken, uitgebracht in een oplage, was er veel geschikt materiaal verkrijgbaar. Voor een verzamelaar een plezierig uitgangspunt.
Collectie Beeldende kunst
Beeldende kunst
In een periode van meer dan 50 jaar bracht Jan Menze van Diepen een omvangrijke en gevarieerde collectie bijeen.
De deelcollectie Beeldende Kunst omvat ruim 700 objecten zoals schilderijen, etsen, tekeningen en aquarellen.
Een groot deel hiervan is van de hand van Groninger kunstenaars, of heeft een relatie met Groningen. Ook was Van Diepen geïnteresseerd in het werk van het Groninger kunstgenootschap “De Ploeg”.
Inbraak Fraeylemaborg, Slochteren.
In de nacht van zaterdag op zondag 2 juni 2013 heeft er een inbraak plaatsgevonden in museum Fraeylemaborg in Slochteren in de provincie Groningen.
Twee zeer speciale Chinese porseleinen draken borden, gedateerd rond 1465 en rond 1700 , evenals vele bijzondere Nederlandse zilveren voorwerpen werden gestolen. Lees verder
Oranje opstelling
Zorgcentrum Menno Lutter in Groningen.
16 april t/m 31 mei 2007 dagelijks van 08.00 – 20.00 uur.
Midden in de wijk Corpus den Hoorn in Groningen ligt het Zorgcentrum Menno Lutter. Lees verder
Tentoonstelling WILHELMINA,
een beeld van een Koningin
Museum Stad Appingedam. 2 juli t/m 2 oktober 2005
In het 2Sste jubileumjaar van Koningin Beatrix is in het Museum Stad Appingedam een tentoonstelling te zien over Koningin Wilhelmina, de grootmoeder van onze huidige koningin. Koningin Wilhelmina heeft een speciale betekenis voor de stad Appingedam, de huidige Damsterdag vindt haar oorsprong op de verjaardag van koningin Wilhelmina, namelijk 31 augustus. Lees verder
Oranje, tekenen van herinnering
30 april tot en met 14 mei in de foyer van Martiniplaza, Leonard Springerlaan 2, Groningen.
Hulde aan Oranje in expositie Martiniplaza
In een periode van meer dan vijftig jaar verzamelde de Groninger Jan Menze van Diepen (1905-1994) zo’n 3350 voorwerpen bij elkaar die te maken hebben met het Huis van Oranje. Lees verder